Today, as we freely move around the Republic of Macedonia, a person cannot help but have a sense that there used to be so much more than what is there today, a place more beautiful and historic than what there is now. A place that people once willingly gave their lives to defend and a place that has endured many millennia of change, evolution and has also remained timeless throughout the ages.
But sadly the timelessness only really exists in grainy photographs and a few fleeting seconds of a flickering film nowadays. We are a nation of memories to a greatness that once was. A glorious past that lives in our hearts to this day. There are remnants of epic civilizations, we walk among the ruins of conquering empires and monuments to biblical origins that have since spread throughout the world.
We are custodians of an ancient language that is documented as being the oldest living language in Europe and our forefathers brought literacy to all of Eastern Europe. Our land is the focal point of Orthodoxy and it is through Macedonia that all of the Eastern Orthodox churches in the world originate.
It’s a fabulous history for a proud but historically tormented people. An unbelievable cultural richness for a nation that saw itself re-emerge on the international stage only 27 years ago after nearly 2500 years of oppression. The rebirth of a country that fought its way to freedom again and again until it could no longer be denied. A country that filled us all with joy on that fateful, glorious day in 1992 when Macedonia declared itself once again, a sovereign nation. The sad reality though, is that the country is broken. The tragedy is that after so many years, we endured so much and fought so hard to get here as a people only to have it once again subjugated to foreign powers desperate to eliminate us.
Our neighbours all want us to be a distant memory and are working hard to remove us from this world. They are the tools of global movements that have no tolerance for ethnicity, sovereignty, and identity….especially Macedonia’s.
We are living evidence of their atrocities and injustices, we are living evidence of their human rights abuses, we are living evidence of their theft and appropriation of what doesn’t belong to them.
Even though we are facing an existential nightmare, we still feel somewhat fulfilled. Fulfilled that we have a land to call our own, a land to defend from an attack and to protect from tyranny, a land that is a source of our pride for us as a people and ultimately, the very essence of our collective identity…. For now.
The fulfillment we feel is because of the ultimate sacrifices made by the heroes of our nation and fallen warriors,… because of their struggles to free our people from Ottoman and then Fascist rule. The groundwork they laid allowed their descendants to live in the freedom we have today, they gave us the freedom to call ourselves Macedonians and the freedom for our land to still be called Macedonia.
Goce Delcev and his ‘Komiti’
The struggles our fallen hero’s endured and the battles they fought centered historically around a significant date that seemed to resonate with the Macedonian struggle throughout history, again and again…. The 2nd of August…. Ilinden.
Let’s not consider the 2nd of August as just another public holiday used for leisure activities. It is so much more. In the history of mankind, never have a people in this world had more reason to remember a national day, than the Macedonian people on this … our national day.
It is the day when every year, the nation stands still to remember the struggle for our very existence and to remember those same fallen warriors and sacrificed heroes. To remember significant turning points in history that have shaped us into what we are today.
It is the day Phillip and Alexander declared us as the rightful owners of Macedonian land during the battle of Chaeronea in 338 BC, it is the day we declared ourselves free from Ottoman oppression when Nikola Karev announced independence of the Krusevo Republic and it is the day Macedonia officially became a state for the first time in nearly 2500 years when Metodia Andonov Cento lead the ASNOM movement that helped drive out the Fascists culminating in the agreement signed at Prohor Pcinski.
The day must be used as an occasion to recall the supreme sacrifice made by thousands of revolutionary fighters who did not accept anything other than freedom for their families and for all of Macedonia. The day is one of thanksgiving for them….. for appreciation…… for reflection.
We must thank them for their resolve and resistance as they fell one by one at Meckin Kamen under relentless ottoman attack so that the Macedonian people of Krushevo could have a few extra hours of freedom. We must thank them for the years they rotted in Greek, Serbian and Bulgarian jail cells at the hands of our deniers because they refused to renounce themselves or their families and neighbours.
Battle at Mechkin Kamen, Krushevo, Macedonia 1903
We must thank them for sacrificing their ear, or tongue, or fingers when the enemy decided that they needed to be reminded that they no longer had a country, or when they were being tortured for information, but most of all we thank them for reinforcing in their descendants the true nature of who we are, because it is through that reinforcement that we carry the Macedonian legacy today.
We thank the leaders of the Macedonian resistance movements through the ages who had the courage to organise, formalise and coordinate, to think of their fellow Macedonians rather than a personal legacy. We thank Lazar Pop Trajkov, Goce, Jane, Dame and Pitu Guli for understanding that if it wasn’t them then there was no one else.
It is not that Delcev, Sandanski, Gruev or Guli are the only ones who made innumerable sacrifices for their country, there were thousands of others too whose names did not get registered in the annals of history. These men lead from the front as inspiring and unwavering leaders unafraid to accept their fate for their nation and people.
Pitu Guli
The great irony is that those same heroes that fought for the freedom and human rights of our people were then persecuted by those that annexed our nation off the back of their efforts,…… by the thieves that benefited from their deeds.
Lazar Pop Trajkov met his demise at the hands of Grkomani, Goce Delcev was betrayed by a village of Bugarofili and Metodija Andonov Cento was torn down by the Srboman machine run by Belgrade. They were all eaten by their own people in an act of perpetual self-loathing and anti-Macedonianism, after waiting for them to defeat the Ottomans and the fascists.
Goce Delcev warned the Macedonian people early on about the issues we faced at the hands of betrayers when he said “There will be undesirable consequences if the rest of the Balkan and European governments suspect that the Organization is inspired by Bulgarian government circles, they would like this to be true, for in that case they could put a stop to our efforts more easily and would be free to barter over and divide our country”…….he also said “The greatest crime we could commit before the people and before history would be to raise a premature and ill-prepared revolt. This would be tantamount to suicide. Many revolutions have failed to achieve their aims for these reasons. If a revolt could be raised with forty men, Macedonia would have been an independent small state long ago?”
Chento
Cento famously said, “I believed in everything, but I never believed that I would be judged about Macedonia by other Macedonians”….
These leaders were a beacon for all of the martyrs of the Macedonian struggle. Therefore, it is very important that we take time to salute them as well as all of the fallen Macedonians throughout history and hoist the Macedonian flag…… the proper one, in every house on the 2nd of August.
We must also salute the thousands who gave their lives who lay in fields and shallow graves undiscovered to this very day. Their scattered bones are an inseparable part of our bloody story. The armless, legless, headless bodies of our people, whose souls cannot find peace because of the traumatic ends they endured must be honoured. We must carry their burden so that they did not die in vain or so that the rivers of Macedonian blood did not flow for nothing.
The 2nd of August is our reminder that we are a liberated people but importantly it is our reminder that we are still an occupied people. It’s a reminder that more than half of our land currently belongs to someone else. We must not allow the VMRO constitution or the ASNOM manifesto’s goal of a united Macedonian land and people, to ever be lost to us. We are one people, irrespective of the geographical prefixes placed on us to divide us. Egejska, Vardarska, Pirinska, Severna, ……are all vehicles for a division. When these are used there is no Macedonia. We must, as people, refuse to accept any geographical qualifier and insist there is only….. Macedonia. We are all Egejeci, we are all Pirinci, we are all from the Republic…… we are Macedonian. This is what our heroes died for and if need be our nation will again give birth to new heroes to defend what little we have left and to liberate what we’ve lost. They cannot extinguish our flame no matter how hard they try.
Long live Macedonia and the Macedonian people!
Written by:
Tony Kitanovski –
WMC-A National Executive Vice President (Administration)
Branch Director for State Affairs (Vic, Tas & SA)
International Deputy Vice President – WMC
Translation/Prevod –
By Biljana Stojanov
2 август е нашиот потсетник дека сме ослободен народ, но најважно е да е потсетник дека сме сеуште окупирани луѓе
Денес, движејќи се слободно низ Република Македонија, човек не може да го избегне чувството дека имало многу повеќе од она што постои денес, поубаво и поисториско од она што постои сега. Македонија е место за кое луѓето порано доброволно го даваа својот живот во одбрана а е и место кое претрпи многу милениумски промени и еволуција, но сепак остана безвременска низ вековите.
За жал, денеска безвременството навистина постои само во стари и излитени фотографии и неколку минливи секунди на филм. Ние сме нација на сеќавања, на величината што некогаш беше. Славното минато живее во нашите срца и до ден-денес. На ова парче земја има остатоци од епски цивилизации, меѓу урнатините се и на тие од освојувачките империи па се до споменици од библиско потекло, кои од тогаш наваму се шират низ целиот свет.
Ние сме чувари на антички јазик кој е документиран како најстар жив јазик во Европа, а нашите предци донесоа писменост во цела Источна Европа. Нашата земја е централна точка на Православието и преку Македонија доаѓаат сите источноправославни цркви во светот.
Тоа е прекрасна историја за горд, но историски мачен народ. Неверојатно културно богатство за една нација која како самостојна и независна повторно се појавуви на меѓународната сцена само пред 27 години, по речиси 2500 години угнетување. Повторно раѓање на Македонија која одново се бореше за слобода бидејќи не можеше повеќе да се негира нејзиното непостоење. Земја која со радост не исполни сите нас на тој судбоносен, славен ден во 1992 година, кога Македонија себе си повторно се прогласи за суверена нација. Тажната реалност, сепак, е дека земјата е скршена. Трагедијата е дека по толку години, толку многу трпивме и се боревме толку тешко за да стигнеме овде како луѓе само за да бидеме уште еднаш потчинети од странските сили кои очајнички сакаат да нè отстранат.
Нашите соседи сите сакаат да бидеме далечни сеќавања и напорно работат за да не отстранат од овој свет. Употребуваат секакви алатки на глобални движења како немање толеранција за етничката припадност, суверенитет и идентитет … особено во Македонија.
Ние сме живи докази за нивните злосторства и неправди, ние сме живи докази за нивните злоупотреби на човековите права, ние сме живи докази за нивната кражба и присвојување на она што не им припаѓа.
Иако се соочуваме со егзистенцијален кошмар, сепак се чувствуваме малку исполнети. Исполнети дека имаме земја која ја нарекуваме своја, земја за одбрана од напад и заштита од тиранијата, земја што е извор на нашата гордост за нас како народ и на крајот, самата суштина на нашиот колективен идентитет … За сега.
Исполнувањето што го чувствуваме е поради крајните жртви на хероите и паднатите воини на нашите народи … поради нивните борби за ослободување на нашиот народ од османлиската, а потоа и фашистичката власт. Темелите што ги положија им овозможија на нивните потомци да живеат во слободата што ја имаме денес, ни дадоа слобода да се нарекуваме Македонци и слобода да нашата земја ја нарекуваме Македонија.
Проблемите со кои се судриле нашите паднати херои и битките во кои се бореа историски се поврзуваат околу значителен датум што изгледаше како да звучи резонирано со македонската борба низ историјата, одново и одново …. На 2 август …. Илинден.
Ајде да не го сметаме за 2 август како само уште еден јавен празник што се користи за слободни активности. Тоа е многу повеќе. Во историјата на човештвото никогаш немало луѓе на овој свет да имаат повеќе причина да се потсетат на својот национален ден, отколку на македонскиот народ на својот национален ден.
Тоа е денот кога секоја година, Македонската нацијата се уште застанува да се потсети на борбата за нашето постоење и да ги запамети истите тие паднати воини и жртвувани ерози. Да се потсетиме на значајните пресврти во историјата кои не обликуваат во она што сме денес.
Тоа е денот кога Александар нè прогласи за вистински сопственици на македонска земја за време на битката кај Херонеја во 338 п.н.е., токму тоа е и денот кога се прогласивме за ослободени од Отоманската Империја и кога Никола Карев ја најави независноста на Крушевската Република и тоа е ден Македонија официјално стана држава за прв пат во речиси 2500 години кога Методија Андонов Ченто го предводеше движењето АСНОМ, кое помогна да се отстранат фашистите кои кулминираа со договорот потпишан на Прохор Пчински.
Денот мора да се искористи како повод да се потсетиме на највисоката жртва на илјадници револуционерни борци кои не прифатија ништо друго освен слобода за своите семејства и за цела Македонија. Денот е еден од благодарноста за нив …… за размислување.
Мораме да им се заблагодариме за нивната решителност и отпор, како еден по еден паднал во Мечкин Камен под немилосрден османлиски напад, за македонскиот народ во Крушево би можел да има неколку дополнителни часови на слобода. Мораме да им се заблагодариме за годините што ги расипаа грчките, српските и бугарските затворски ќелии од рацете на нашите негирачи, бидејќи тие одбија да се откажат од себеси или нивните семејства и соседи.
Мораме да им се заблагодариме за жртвувањето на увото или јазикот или прстите кога непријателот одлучил дека треба да се потсетат дека повеќе немаат земја или кога биле измачувани поради информации, но најмногу од сè им се заблагодаруваме за зајакнување на нивните потомци, вистинската природа на тоа кои сме ние, затоа што преку тоа засилување го носиме македонското наследство денес.
Им се заблагодаруваме на лидерите на македонските движења на отпорот низ вековите кои имале храброст да ги организираат, формализираат и координираат, да размислуваат за своите сонародници, а не за лично наследство. Му благодариме на Лазар Поп Трајков, Гоце, Јане, Даме и Питу Гули за разбирањето дека ако не беа тие тогаш немаше кој друг.
“Не е дека Делчев, Сандански, Груев или Гули се единствените што направија безброј жртви за нивната земја, имаше уште илјадници други чии имиња не се регистрираа во книгите на историјата. Овие мажи предводат во фронтот како инспиративни и непоколебливи лидери кои се плашат да ја прифатат нивната судбина за нивната нација и народ.
Големата иронија е тоа што истите херои што се бореа за слободата и човековите права на нашиот народ беа прогонувани од оние што ја приполнаа нашата нација зад грбот на нивните напори … од крадците што ги користеа нивните дела.
Лазар Поп Трајков се сретнал со смртта поради Гркомани, Гоце Делчев го предале Бугарофилите од селото а Методија Андонов Ченто беше урнат од српската машина што ја водеше Белград. Сите ги јадеа сопствените луѓе во чин на постојано самоодрекување и анти-македонизам, откако ги чекаа да ги победат Османлиите и фашистите.
Гоце Делчев рано го предупреди македонскиот народ за проблемите и предавниците со кои се соочивме кога рече: “Ќе има несакани последици ако другите балкански и европски влади се сомневаат дека Организацијата е инспирирана од кругови на бугарската влада, тие би сакале оваа е точно, бидејќи во тој случај полесно би можеле да ги спречат нашите напори и би биле слободни да ја разменуваат и поделат нашата земја “……., тој исто така рече:” Најголемиот криминал што може да го извршиме пред народот и пред историјата би било да се подигне преран и лошо подготвен револт. Ова би било еднакво на самоубиство. Многу револуции не успеаја да ги постигнат своите цели од овие причини. Ако може да се подигне револт со четириесет мажи, Македонија одамна би била независна мала држава? ”
Ченто славно рече: “Верував во сè, но никогаш не верував дека ќе ме судат за Македонија моите Македонци” ….
Овие водачи беа светилник за сите маченици на македонската борба. Затоа, многу е важно да ги поздравиме сите паднати Македонци низ историјата и да го подигнеме македонското знаме … соодветно во секоја куќа на 2 август.
Исто така, мораме да ги поздравиме илјадниците кои ги дадоа своите животи кои лежеа во полињата и плитките гробови неоткриени до овој ден. Нивните расфрлени коски се неразделен дел од нашата крвава приказна. Без-главните, без-рачните и телата без ноѕе на нашиот народ чии души не можат да најдат мир поради траумите што ги издржаа, мора да бидат почестени. Треба им да го носиме товарот за да не умреле залудно, така да реките од македонската крв не течеа за ништо.
На 2 август е нашиот потсетник дека сме ослободен народ, но најважно е да е потсетник дека сме сеуште окупирани луѓе. Тоа е потсетник дека повеќе од половина од нашата земја во моментов му припаѓа на некој друг. Не смееме да го дозволиме уставот на ВМРО или целта на манифестот на АСНОМ за обединета македонска земја и народ да се загуби од нас. Ние сме еден народ, без оглед на географските префикси што ни ги поставиле кога не поделиле. Егејска, Вардарска, Пиринска, Северна, … се сите возила за поделба. Кога се користат, нема Македонија. Мораме како што луѓето одбиваат да прифатат било кој географски одредувач и инсистираат на тоа дека има само … .. Македонија. Сите ние сме Егејци, сите ние сме Пиринци, сите ние сме од Република …… ние сме Македонци. Тоа е она за што нашите херој загина! Ако е потребно, нашата нација повторно ќе родат нови херој да го одбранат она што малку ни остана и да го ослободиме она што го изгубивме. Тие не можат да го изгаснат нашиот пламен без разлика колку се трудат.
Да живее Македонија и Македонскиот народ
